Strona główna Zwiedzanie Ogród klasztorny Współczesny ogród i otoczenie klasztoru
Współczesny ogród i otoczenie klasztoru

Średniowieczny ogród o założeniu włoskim zmienił swoje przeznaczenie w związku z pielgrzymką Ojca Świętego Jana Pawła II do Mogiły (9 VI 1979 r.); ogród (w dużej części) zmieniono na plac przygotowany na przyjęcie papieża. Na północnej ścianie bazyliki powstał ołtarz polowy – miejsce celebry Eucharystii i spotkania z Ojcem Świętym.

Po tej pamiętnej pielgrzymce część ogrodu przemianowano na Plac im. Jana Pawła II, gdzie w latach 1980/83 zrealizowano projekt ołtarza polowego (pomysłu o. opata Bogumiła Salwińskiego – † 1991r.) z mozaiką cudownego wizerunku Chrystusa Ukrzyżowanego (autor konstrukcji: doc. dr inż. Kazimierz Różycki; wystrój architektoniczny: arch. Barbara Krawczyk-Gruszczyńska). Na dwóch kolumnach wsparto tympanon i umieszczono napis „W krzyżu nadzieja” i herb papieski. Do ołtarza z trzema tarasami, schodzącego szerokimi schodami, prowadzi główna ścieżka otoczona niską balustradą, w środek której wkomponowano obelisk – założenie to inspirowane było m.in. bazyliką i placem św. Piotra w Watykanie.

Plac otoczony jest figurami na postumentach, przedstawiającymi postaci aniołów z atrybutami męki Pańskiej (są to sprowadzone z Włoch kopie aniołów z mostu prowadzącego do Zamku Anioła w Rzymie) oraz świętych: Bernarda, Benedykta, Piotra, Pawła (autor: Waldemar Wesołowski). Przy ołtarzu na dwóch kolumnach widnieją: symbol Eucharystii (Kongres Eucharystyczny 1987 r.), oraz figura Matki Bożej z Dzieciątkiem (Rok Maryjny 1987/88). Na Placu ustawiono również dwie kolumny z orłami. W dolnej części ołtarza polowego umieszczono płaskorzeźby przedstawiające stacje Drogi Krzyżowej (autor: Giovanni Messina z Mediolanu; 1988 r.).

W wolnostojącej dzwonnicy, dołem murowanej, o drewnianej, ażurowej obudowie, nakrytej czterospadowym dachem (wybudowanej w 1972 r.), zawieszono 3 duże dzwony („Maryja”, „Iwo Odrowąż”, „Bartłomiej Apostoł”), upamiętniające 750-lecie istnienia opactwa.

Od 1981 roku wzdłuż północnej i wschodniej części muru ogrodu na postumentach powstało (z ofiar pielgrzymów) 14 stacji Drogi Krzyżowej. Są to rzeźby z brązu autorstwa artysty Czesława Dźwigaja (odlew: Stefan Kowalówka z Węgrzec). Według przekazów klasztornych stacja V miałaby być wybudowana ze specjalnie na ten cel przeznaczonej ofiary papieża Jana Pawła II. Teren ogrodu z obiektu zamkniętego staje się otwartym dla pielgrzymów. To tu w pierwsze piątki miesiąca i w dni odpustu (14-21 września) odprawiana jest Droga Krzyżowa i uroczysta suma odpustowa. Dla zakonników ogród stanowi też obiekt rekreacyjny.

Za 14 stacją Drogi Krzyżowej przy wschodnim murze usytuowano grotę Matki Boskiej z Lourdes i figurę Matki Boskiej z Fatimy. Dalej w murze wschodnim znajduje się mała, okrągła baszta (XVII w.) z gontowym dachem z drzwiami (urządzono tu kapliczkę Matki Bożej Saletyńskiej). Mur okalający zespół zabudowań klasztornych, w północnych partiach sięga końca XVI wieku.

Od baszty ciągnie się drugi mur w kierunku zachodnim (tu mamy figurę Pana Jezusa Dobrego Pasterza oraz ołtarz z kolorową mozaiką przedstawiającą Matkę Boską Częstochowską – fundacja państwa Matuszczaków w 1987 r.) i południowym. Wszystkie figury są dziełami współczesnymi.

Zbliżając się do bazyliki mijamy studnię św. Bernarda, którą wykonał o. Łukasz Żółtek, cysters († 2007 r.) – obecnie nieczynna. W północnej ścianie bazyliki widoczny jest średniowieczny portal – dawne wyjście z kościoła (od strony kaplicy cudownego Krzyża), którym kondukt pogrzebowy wyprowadzał zmarłego mnicha na cmentarz usytuowany przy kościele. Obecnie ustawiono tu współczesną figurę Chrystusa Frasobliwego. Przechodząc ścieżką przez dwa szpalery drzew mijamy figurę św. Antoniego z Padwy.

Na dziedzińcu gospodarczym wybudowano Dom Pielgrzyma (1978 r.), osadzony na fundamentach wozowni i masztalerni. Przed budynkiem ustawiono figurę Najświętszego Serca Pana Jezusa, upamiętniającą uroczystości Kongresu Eucharystycznego diecezji krakowskiej w Mogile w 1987r. (autor: G. Messina; wykonana w tworzywie sztucznym imitującym brąz). Tu też (naprzeciwko przeoratu) ustawiono figurę św. Józefa z Dzieciątkiem (G. Messina).

W części ogrodu, gdzie cystersi mają warzywnik ze szklarnią i ogród, stoi figura Matki Bożej Niepokalanej (G. Messina), przypominająca Narodowy Kongres Maryjny (1986). Ogród warzywny, uprawiany przez cystersów mogilskich, jest niewielki. Na poletkach i w szklarniach uprawiane są warzywa, zioła i kwiaty, które cieszą oko mnichów i pielgrzymów. Wszystkie, własnoręcznie posiane i pielęgnowane jarzyny trafiają do klasztornej kuchni i na cysterski stół. Ogród i obszary przyklasztorne porasta wiele gatunków drzew i krzewów (w tym owocowych). Między grzędami cystersi posiali również tzw. proso jerozolimskie, którego ziarna służą do wyrobu paciorków różańca.

Obok szklarni usytuowany został budynek gospodarczy (XVIII w.), który częściowo służy jako pralnia (przez ogród, dziedziniec kościelny, plac gospodarczy, pod przeoratem i pralnią płynęła Młynówka, która wprawiała w ruch koło młyńskie, dostarczała wody do klasztoru i pralni, a także zbierała nieczystości). W zabudowaniach gospodarczych cystersi hodują drób.

Na szczycie bazyliki można dostrzec małą wieżę (sygnaturkę), a także tynkowany (XVII/XVIII w.) zegar słoneczny z napisem Adducam contra te tempus (Przyprowadzę przeciw tobie czas) – jest to aluzja do Sądu Ostatecznego i przypomina o wartości czasu danemu człowiekowi. Przed wschodnią fasadą świątyni ustawiono posąg św. Wacława (drugiego patrona bazyliki; autor: Józef Polak).

 

o. Krzysztof Jankosz OCist