W 2018 roku wykonana została konserwacja 11 unikatowych zabytków piśmiennictwa z kolekcji Opactwa. To osiem rękopiśmiennych dokumentów pergaminowych, jeden średniowieczny kodeks rękopiśmienny, jeden inkunabuł – najstarsza w zbiorach mogilskich księga drukowana oraz jeden starodruk. Powstałe w latach 1222-1581 obiekty, od początku są niezmiennie związane z zakonnym skryptorium i biblioteką Opactwa w Mogile.

8 dokumentów pergaminowych.

Osiem rękopisów pergaminowych pochodzi z lat 1222-1433. To najstarsze w zbiorach dokumenty założycielskie i lokacyjne, będące świadectwem początków i rozkwitu opactwa w Mogile.

Rękopis 1460 r.

Średniowieczny rękopis powstał najprawdopodobniej w skryptorium cysterskim ok. 1460 roku. Zawiera on dwa osobne teksty zapisane jedną ręką. Pierwszy z nich to (w dosłownym tłumaczeniu) „Księga spichlerza przez Macieja z Łowicza”. Drugi to orzeczenia kazuistyczne autorstwa dwóch profesorów Akademii Krakowskiej - profesora wydziału teologicznego, Mikołaja Kozłowskiego oraz profesora prawa, Dziersława Borzymowskiego, dwukrotnego rektora najstarszej polskiej uczelni.

Inkunabuł 1470 r.

Pochodzący z 1470 r. inkunabuł to z kolei najstarszy druk w mogilskich zbiorach. Ta wspaniała księga została wydana w Moguncji, w samych początkach ery druku, przez ucznia i najbliższego współpracownika Gutenberga - Petera Schoeffera. Zawiera ona „Listy i traktaty” św. Hieronima - autora słynnego przekładu Biblii, nazwanego później Wulgatą. Inkunabuł już pod koniec XV w. znalazł się w Mogile, zakupiony do klasztornej biblioteki przez jednego z wielkich opatów mogilskich, profesora krakowskiego Uniwersytetu, Jan Taczela z Raciborza (1493-1503).

Starodruk 1581 r.

Powstały w 1581 roku starodruk, to pierwsze wydanie kazań, autorstwa Marcina Białobrzeskiego, kolejnego opata mogilskiego, czyli „Postilla Orthodoxa: to iest: Wyklad Swientych Ewanieliy Niedzielnych, y Swiąt vroczystych na cały rok…”. Dzieło było niezwykle popularne, powszechnie czytane i wielokrotnie wznawiane, aż do XIX wieku. Znakomitą większość tekstu stanowią kazania do poszczególnych czytań ewangelicznych, zawiera ono również historię męki Pańskiej.

Wszystkie zakonserwowane obiekty są niepowtarzalnymi, jedynymi w swoim rodzaju egzemplarzami - dziełami sztuki kaligraficznej, iluminatorskiej, edytorskiej, introligatorskiej. Prace konserwatorskie przy tych zabytkach były wykonywane przez 8 miesięcy 2018 roku.

Zadanie dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.